De polyvagale theorie werd in 1994 geïntroduceerd door Stephen Porges. Hij observeerde dat de vecht- en vluchttheorie over menselijk gedrag hiaten vertoonde. De vraag van Porges was waarom het herstelsysteem (parasympatische staat) bij zoveel mensen niet meer functioneerde met als gevolg een enorme variatie aan chronische condities, zowel lichamelijk als psychisch.

Wat Porges uiteindelijk ontdekte is dat er niet 2 maar 3 systemen zijn in het autonome zenuwstelsel. Het parasympatische zenuwstelsel heeft namelijk zelf ook 2 afdelingen met heel verschillende functies.

De ‘koningin’ van het parasympatische systeem is de ‘nervus vagus’. Porges ontdekte dat de vagus twee evolutionaire afdelingen heeft: de oudste noemde hij de dorsale vagus, de nieuwste de ventrale vagus. Vandaar de term ‘polyvagaal’.

De dorsale vagus gaat van de oudste hersenen (de hersenstam) tot aan de blaas en anus en beïnvloedt alle organen.

De ventrale vagus loopt van het hart naar het hoofd en in het bijzonder het gezicht. Het is met de ventrale vagus dat wij onbewust de gezichtsuitdrukkingen van anderen ‘lezen’ om uit te maken of ze veilig zijn. De ventrale vagus ‘leest’ ook stemintonaties. Porges definieerde daarom het ventrale deel als het ‘social engagement system’. Wat Stephen Porges wetenschappelijk onderbouwde is dat verbondenheid met andere mensen geen luxe is maar een biologisch imperatief!

Dat imperatief verklaart bijvoorbeeld waarom eenzaamheid tot depressie en chronische ziektes kan leiden en waarom mensen met sterke sociale netwerken gemiddeld langer leven en ook sneller genezen. Het verklaart ook de mogelijks levenslange gevolgen van onveilige hechting in de eerste 3 levensjaren. Een baby heeft namelijk nog geen woorden en heeft ook nog geen ontwikkelde linker hersenhelft. Een baby heeft alleen ‘neuroceptie’ om te evalueren of een relatie veilig is. Ze kunnen zich dus onveilig voelen door het ‘lezen’ van gezichten en het luisteren naar stemintonaties of door gebrek aan voldoende veilige interactie (onbewuste verwaarlozing).

De spanningen van oude onverwerkte ervaringen houden het onevenwicht in het autonome zenuwstelsel in stand. Daarom is het loslaten van opgeslagen overlevingsstress zo goed voor ons welzijn.

Omdat ik fulltime werk aan een boek over trauma is mijn live workshop (waaraan duizenden mensen in Nederland en Vlaanderen deelnamen) vervangen door een online training met veel praktische oefeningen. Je krijgt een jaar onbeperkt toegang tot de lessen en oefeningen. Zo kun je 52 weken lang elke dag een beetje (of veel) loslaten…

Er zijn 3 gratis lessen die je kunt uitproberen via de pagina https://www.lerenloslaten.com/3-gratis-lessen/

Ik wens je alvast een leven toe vol gezondheid, geluk en FLOW!

Hartegroet,

Jan Bommerez